Sự tốt lành vượt xa lòng ước mong của con người

Biết lấy chi đền đáp Chúa bây giờ,
vì mọi ơn lành Người đã ban cho ?

Trích bản Giải thích tu luật của thánh Ba-xi-li-ô Cả, giám mục.

Lời lẽ nào diễn tả được cho cân xứng những hồng ân của Thiên Chúa. Những hồng ân ấy nhiều vô kể và cao cả vô cùng, đến nỗi chỉ một ơn thôi cũng đủ cho chúng ta phải tìm mọi cách mà đền đáp Thiên Chúa là Đấng thi ân.

Nhưng có một ơn mà chúng ta không thể bỏ qua, và chẳng ai có lương tri cùng hiểu biết lại có thể im lặng không nói đến, dù không tài nào nói cho cân xứng. Đó là ơn Thiên Chúa đã dựng nên con người theo hình ảnh giống Thiên Chúa, ban cho vinh dự được hiểu biết chính Người, phú bẩm cho trí khôn trổi vượt hơn hết mọi loài, cho có khả năng vui hưởng vẻ đẹp khôn tả của vườn địa đàng, và đặt làm chủ mọi loài trên trái đất. Nhưng con người đã bị con rắn lừa gạt mà sa ngã phạm tội, và vì tội nên phải chết và phải đau khổ. Tuy nhiên, Thiên Chúa đã không bỏ rơi con người. Trước hết Người đã ban Lề Luật để giúp đỡ họ, chỉ định các thiên thần để giữ gìn và săn sóc họ, sai các ngôn sứ đến sửa trị nết xấu và dạy đường nhân đức, dùng lời răn đe để ngăn chặn và hãm dẹp khuynh hướng xấu, lấy lời hứa mà khích lệ họ hăng hái làm việc lành, báo trước số phận cuối cùng của cả hai hạng người tốt xấu qua nhiều nhân vật khác nhau, để cảnh cáo những người khác. Nhưng nếu sau những việc đó và nhiều việc như thế mà chúng ta vẫn ngoan cố thì Người cũng không ngoảnh mặt đi.

Thật vậy, lòng nhân lành của Chúa đã không bỏ rơi chúng ta, và chúng ta cũng không xoá được tình yêu của Người đối với chúng ta, cho dù chúng ta có khờ dại mà khinh chê những vinh dự Người dành cho chúng ta và làm nhục Đấng làm ơn cho mình. Hơn nữa, chúng ta đã được gọi về từ cõi chết, và nhờ chính Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, sự sống được hoàn lại cho chúng ta. Trong vấn đề này, ngay cả lý do thi ân cũng làm cho chúng ta phải thán phục hơn : Vì Đức Giê-su Ki-tô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ nhất quyết phải duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế.

Và Người đã mang lấy những bệnh tật của chúng ta, đã gánh chịu những đau khổ của chúng ta, đã phải mang thương tích cho chúng ta được chữa lành ; cũng vậy Người đã chuộc chúng ta cho khỏi bị nguyền rủa vì Lề Luật, khi vì chúng ta chính Người trở nên đồ bị nguyền rủa, và đã chuốc lấy cái chết vô cùng nhục nhã để đưa chúng ta đến cuộc sống vinh quang. Người đã không lấy việc trả lại sự sống cho những kẻ đã chết làm đủ, mà còn ban cho họ vinh dự được thông phần thiên tính của Người ; lại chuẩn bị cho họ được nghỉ ngơi đời đời, một sự nghỉ ngơi mang lại niềm vui lớn lao vượt trên mọi điều người ta có thể suy tưởng.

Vậy, biết lấy chi đền đáp Chúa bây giờ, vì mọi ơn lành Người đã ban cho, Người tốt lành đến nỗi không đòi chúng ta phải đền đáp, nhưng nếu chúng ta yêu mến Người vì những gì Người đã ban cho thì Người lấy thế làm đủ. Tôi xin được thổ lộ tâm tình là khi hồi tưởng lại những điều đó, tôi rơi vào một nỗi khiếp sợ và ngỡ ngàng kinh khủng, sợ rằng vì vô tâm hay vì quá để ý đến những chuyện phù phiếm mà xa lìa tình yêu Thiên Chúa, tôi làm cớ cho Chúa Ki-tô phải xấu hổ và nhục nhã. -- Từ bài đọc hai của Kinh Sách cho thứ ba, tuần thứ III, Mùa thường niên