Lời Chúa ở rất gần anh em, để anh em đem ra thực hành

Bài trích sách Đệ nhị luật (10:10-14)

Khi ấy, ông Mô-sê nói với dân Ít-ra-en rằng: “Anh em hãy nghe tiếng Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, mà giữ những mệnh lệnh và thánh chỉ Người, ghi trong sách Luật này, miễn là anh em trở về với Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, hết lòng hết dạ.

“Quả thế, mệnh lệnh tôi truyền cho anh em hôm nay đây, không vượt quá sức lực hay ngoài tầm tay anh em. Mệnh lệnh đó không ở trên trời, khiến anh em phải nói: ‘Ai sẽ lên trời lấy xuống cho chúng tôi và nói cho chúng tôi nghe, để chúng tôi đem ra thực hành?’ Mệnh lệnh đó cũng không ở bên kia biển, khiến anh em phải nói: ‘Ai sẽ sang bên kia biển lấy về cho chúng tôi và nói cho chúng tôi nghe, để chúng tôi đem ra thực hành?’ Thật vậy, lời đó ở rất gần anh em, ngay trong miệng, trong lòng anh em, để anh em đem ra thực hành.”

--------------

Ai mà biết Chúa thực sự muốn gì nơi tôi? Làm sao tôi có thể chắc chắn mình phải làm gì? Mọi thứ đều phức tạp, không rõ ràng, mọi thứ đều là tuỳ hoàn cảnh … Rốt cuộc thì ai có thể biết chắc được?”

Chúng ta đã nghe câu đó bao nhiêu lần — không chỉ từ người khác, mà còn từ chính những lý lẽ biện hộ vang lên trong tâm trí mình?

Đó là một lời dối trá.

Và ông Môsê đã vạch trần không khoan nhượng lời dối trá mà ta vẫn thường tự nói với mình: rằng Thiên Chúa thì xa vời, thiên đàng thì ở mãi tít trời cao, ý Chúa thì khó hiểu, tôn giáo là một cú nhảy mù quáng vào bóng tối, không chắc chắn như khoa học, như lẽ thường hay kinh nghiệm sống hằng ngày của ta.

Đó là một lời dối trá.

Chúng ta biết rất rõ và chắc chắn điều Thiên Chúa muốn nơi ta, vì Người không nói với ta từ trên trời hay từ bên kia đại dương, mà nói ngay từ lương tâm của chính chúng ta. Mười Điều Răn rất rõ ràng. Điều không rõ ràng chính là ý chí của chúng ta. Nó bị chia rẽ. Một phần trong ta muốn làm chúa tể của bản thân và nói: “Điều tôi muốn phải được thực hiện.” Phần khác thì muốn vâng phục Thiên Chúa và nói: “Xin cho ý Chúa được thể hiện.” Vậy nên chúng ta làm gì?

Để biện minh cho ý chí yếu đuối và chia rẽ của mình, chúng ta giả vờ rằng ý Chúa không rõ ràng. Chúng ta “diễn giải” Mười Điều Răn một cách tinh vi, chúng ta giả bộ rằng những điều ấy mơ hồ và khó hiểu, chỉ vì ý chí nổi loạn của ta không muốn vâng lời.

Chúng ta nói rằng luật Chúa quá xa tầm hiểu biết, rằng muốn hiểu được thì ta phải đi thật xa khỏi chính mình, như thể phải vượt đại dương hay bay lên trời. Nhưng Thiên Chúa phá tan mọi sự biện hộ ấy khi ban cho chúng ta lương tâm. Tận sâu thẳm, nếu thành thật, chúng ta đều biết rất rõ mình nên làm gì và không nên làm gì đến 99% thời gian. Thiên Chúa ban cho chúng ta không chỉ một mà là hai thẩm quyền rõ ràng:

- thẩm quyền bên ngoài chúng ta: Mười Điều Răn,
- và thẩm quyền trong chúng ta: lương tâm.

Tất nhiên, chúng ta phải thành thật với lương tâm mình. Bởi vì ta có thể dễ dàng lờ nó đi, làm thinh với nó, làm cho nó mù mờ, hay thỏa hiệp với nó. Chúng ta phải thành thật không thỏa hiệp, và luôn tự hỏi: “Đâu là sự thật? Đâu là điều thiện đích thực?” Đó là bổn phận đầu tiên mà lương tâm chỉ cho ta: Tìm kiếm sự thật một cách trung thực, khao khát sự thật, và muốn biết đâu là điều đúng sai. Và sau đó là: vâng phục sự thật ấy.

Biết điều đúng thì dễ. Làm điều đúng mới khó. Vì thế chúng ta bào chữa bằng cách giả vờ rằng biết đúng – sai cũng là điều khó, để rồi việc không vâng lời trở nên dễ dàng. -- Dr. Peter Kreeft, Food for the Soul: Reflections on the Mass Readings (Cycle C)