Hài Lòng Với Cuộc Sống

Tính hài lòng không phải là một nhân đức được phú bẩm. Người ta có được nó nhờ việc chuyên cần chế ngự những ước muốn hỗn loạn. Vì thế, đây là một nghệ thuật mà ít người chịu học hỏi. Có đến hàng triệu người bất mãn trong thế giới này cho nên việc phân tích nguyên nhân gây ra bất mãn và những phương pháp đem lại sự hài lòng là hữu ích cho họ.

1. Nguyên nhân căn bản gây ra bất mãn là tính ích kỷ, nghĩa là đặt mình làm trung tâm và bắt kẻ khác quay xung quanh.
2. Nguyên nhân thứ hai là lòng ghen tị, nhìn của cải và tài năng của người khác như thể họ ăn cắp của mình và biểu lộ qua sự sầu muộn, căm ghét những người có được những thứ chúng ta ao ước cho chính mình.
3. Nguyên nhân cuối cùng là lòng tham lam của cải, cứ đòi có thêm nữa nhằm bù đắp sự trống rỗng nơi tâm hồn.

Người ta sai lầm khi nghĩ rằng sự hài lòng phát xuất từ sự việc gì đó bên ngoài chứ không do từ tâm hồn. Một em bé muốn có viên bi, khi có viên bị lại muốn có trái banh, khi có trái banh lại muốn có con diều và sau khi đã có con diều nó vẫn không cảm thấy hạnh phúc. Cố gắng làm cho kẻ luôn bất mãn được hạnh phúc giống như đổ nước vào một cái rây.

Cũng không phải thay đổi nơi ở là có được sự hài lòng. Có người nghĩ rằng nếu họ ở một nơi khác họ sẽ có được sự bình an trong tâm hồn hơn. Vào một ngày nóng nực kia, chú cá vàng trong chậu nước và chim hoàng yến trong lồng nói chuyện với nhau. Con cá nói: “Hoàng yến ơi, ước gì tôi biết bay như chị và được ở trong chiếc lồng đó.” Còn chim hoàng yến nói: “Cá ơi, được dìm minh trong làn nước mát kia như chú thì thú vị biết bao.” Lập tức chúng đổi chỗ cho nhau, nhưng rồi cả hai đều không hạnh phúc, bởi vì Thiên Chúa đã ban cho mỗi con vật một chỗ tùy theo khả năng của từng con, phù hợp với bản chất của chúng.

Điều kiện để giúp chúng ta có được sự hài lòng là chúng ta biết kiềm chế, nhận thức được các giới hạn của mình. Bất cứ điều gì nằm trong giới hạn thì sẽ được an tĩnh. Một khu vườn có tường rào là một trong những chỗ an tĩnh. Thế giới bên ngoài bị đóng lại và xuyên qua cánh cổng, người ta có thể nhìn ra bên ngoài với lòng trìu mến có khoảng cách, dù vẫn say mê nó. Cũng thế, nếu người ta biết giữ tâm hồn mình nằm trong các giới hạn, nghĩa là không tham lam, không ích kỷ, thì tâm hồn sẽ hài lòng, an tĩnh. Con người biết hài lòng thì dù bị giới hạn trong hoàn cảnh, người ấy cũng làm cho giới hạn này trở thành liều thuốc chữa trị cho sự lo âu của mình. Điều quan trọng không phải là khu vườn rộng một mẫu hay ba mẫu, có tường rào hay không, mà điều quan trọng là chúng ta biết sống bên trong nó, dù nó rộng hay hẹp để chúng ta có được một tinh thần an tĩnh và một tâm hồn hạnh phúc.

Vì thế tính hài lòng đến từ đức tin, nghĩa là do nhận biết được mục đích của cuộc đời và xác tín rằng dù có những thử thách thế nào đi nữa thì chúng đều đến từ bàn tay của Cha Nhân Hậu trên trời. Kế tiếp, để có được sự hài lòng, chúng ta cần có một lượng tâm tốt. Nếu nội tâm không hạnh phúc vì những vấp ngã và tội lỗi chưa được đền bù, thì các sự vật bên ngoài không thể đem lại bình an được. Điều cuối cùng là biết hãm dẹp các ước muốn, biết hạn chế các khoái cảm. Chúng ta say mê điều gì quá thì thường đem lại phiền luỵ. Sự hài lòng làm gia tăng niềm vui và giảm nhẹ nỗi cơ cực của chúng ta. Mọi gian nan sẽ nhẹ bớt nếu chúng ta kiên trì chịu đựng chúng và những ân huệ lớn nhất cũng có thể bị tổn thương do tính bất mãn.

Hài lòng với điều kiện hiện tại của chúng ta không có nghĩa là không muốn cải thiện. Đối với người nghèo, Kitô giáo không chỉ nói họ hãy hài lòng mà còn bảo phải siêng năng làm việc. Tuy nhiên, sự hài lòng liên hệ đến tình trạng hiện tại của chúng ta, nghĩa là ngày hôm nay chúng ta đang nghèo khổ, thì trong thời gian này chúng ta hãy biết hài lòng. Tuy nhiên, điều tốt nhất cho ngày hôm sau là chúng ta phải cố gắng làm việc để thoát cảnh nghèo. Có thể chúng ta sẽ không thành công, thì chúng ta vẫn chấp nhận nó và rồi cố gắng thêm cho đến khi nào bớt nghèo hơn. Như thế, hài lòng với cuộc sống liên quan đến hiện tại chứ không liên quan đến toàn bộ các nhu cầu của chúng ta. Một con người biết hài lòng thì không bao giờ nghèo, dù anh ta có rất ít. Còn người luôn bất mãn không bao giờ giàu dù anh ta có rất nhiều.

Trích từ Cuộc đời đáng sống của ĐTGM Fulton Sheen