Thuốc giải độc cho sự kiêu ngạo -- CN thứ XXX Mùa Thường niên, năm C

Người thu thuế khi trở xuống mà về nhà, thì đã được nên công chính; còn người Pha-ri-sêu thì không.(Luca 18:14)

Chúa Giêsu kể dụ ngôn này cách hài hước. Người Pharisiêu kiêu ngạo “cầu nguyện với chính mình.” Trong lời cầu nguyện của ông, ông chỉ nói về bản thân; thật ra, ông đang tự khen ngợi và thậm chí cầu nguyện cho chính mình! Người Pharisiêu đã lẫn lộn giữa chính mình và Thiên Chúa. Đó chính là bản chất của sự kiêu ngạo.

Ngược lại, người thu thuế chỉ đơn giản kêu xin Thiên Chúa thương xót, và ông đã được nhận lời. Lưu ý rằng điều này không có nghĩa là người thu thuế là “người tốt.” Nhiều người thu thuế là kẻ bất công, lạm quyền, lợi dụng người khác trong xã hội, kể cả người nghèo.

Dụ ngôn của Chúa Giêsu gây sốc cho người đương thời, bởi vì hầu hết người Do Thái đều chính đáng khi phẫn nộ trước việc những người thu thuế Do Thái cộng tác với chính quyền La Mã. Họ là những kẻ ký sinh trong xã hội, là tai họa xã hội — tương tự như cách chúng ta nhìn nhận những kẻ buôn ma túy ngày nay. Hãy tưởng tượng: “Một trùm ma túy lên đền cầu nguyện rằng: ‘Lạy Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi.’” Đó chính là mức độ gây kinh ngạc mà dụ ngôn này tạo ra nơi người Do Thái cùng thời Chúa Giêsu.

Điều Chúa Giêsu muốn nói không phải là cộng tác với chế độ áp bức hay lừa gạt người nghèo là điều tốt, cũng không phải ăn chay là xấu hay tham lam, gian dối và ngoại tình là điều tốt. Ý Chúa Giêsu là sự kiêu ngạo có thể che lấp mọi tội lỗi khác, và nếu chúng ta có được mọi nhân đức nhưng vẫn giữ lòng kiêu ngạo, thì chúng ta vẫn như người chưa bắt đầu đời sống thiêng liêng.

Đời sống thiêng liêng bắt đầu bằng việc nhận ra tội lỗi và sự nghèo túng của mình. Rồi, nhờ ơn Chúa Thánh Thần, chúng ta tiến bước trong sự thánh thiện, không bao giờ quên rằng “công trạng các việc lành của chúng ta là hồng ân do lòng nhân hậu của Thiên Chúa.” (GLCG #2009).

Điều này gợi nhớ đến một trích dẫn tôi yêu thích trong Sách Giáo Lý: “Các thánh luôn ý thức sâu sắc rằng mọi công trạng của họ đều là ân sủng thuần khiết.”

 “Sau cuộc lưu đày trần thế, con hy vọng được vui hưởng nhan Chúa nơi quê thật trên trời. Con không muốn thu thập công trạng để được lên thiên đàng, con làm việc chỉ vì tình yêu Chúa mà thôi....Cuối cuộc đời này, con đến trình diện trước mặt Chúa với đôi bàn tay không, vì, lạy Chúa, con không xin Chúa đếm các việc con làm. Mọi điều công chính của chúng con đều mang tì vết trước nhan Chúa. Con chỉ ao ước mặc lấy sự công chính của Chúa và đón nhận từ tình yêu Chúa phần gia nghiệp đời đời là chính Chúa. — Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu (GLCG #2011)

Thuốc giải độc cho sự kiêu ngạo chính là phó thác hoàn toàn cho lòng thương xót của Thiên Chúa và tin tưởng tuyệt đối vào ân sủng của Ngài, Đấng ban cho chúng ta sức mạnh để từ bỏ tội lỗi và sống trong đức ái. -- Dr. John Bergsma, The Word of the Lord: Reflections on the Sunday Mass Readings for Year B