Lễ Suy Tôn Thánh Giá: Ai bị rắn cắn mà nhìn lên con rắn đồng, thì được sống

Lễ Suy Tôn Thánh Giá: Ai bị rắn cắn mà nhìn lên con rắn đồng, thì được sống (Dân số 21:4b-9)   

Trong cái nhìn của Kitô giáo, những khó khăn trong cuộc hành trình nơi hoang địa – vốn luôn cám dỗ dân Israel phạm tội – trở thành một dụ ngôn cho đời sống thiêng liêng: chúng ta trên còn đường về trời. Chúng ta biết chắc chắn chúng ta sẽ đi đến nơi, nhưng chúng ta vẫn đối diện với nhiều khó khăn và cám dỗ trên con đường hành trình. Gương xấu của dân Israel mang lại nhiều bài học cảnh tỉnh, những lời cảnh báo chống lại sự bất trung hay thiếu kiên trì trong cuộc chiến rèn luyện thân xác chúng ta.

Tân Ước nhiều lần ám chỉ đến các biến cố trong sách Dân Số. Trong Gioan 6, bài diễn từ về Bánh Hằng Sống, dân chúng “kêu trách” Đức Giêsu, gợi lại cuộc hành trình nơi hoang địa của Israel. Các cuộc nổi loạn tại Massa và Meribah, được nhắc trong Thánh vịnh 95, cũng được nhắc đến ở nhiều nơi khác nhau. Tin Mừng của Thánh lễ hôm này cũng đề cập đến sự kiện trong sách Dân số.
Xét riêng bài đọc hôm nay, ta thấy tội chủ yếu của dân Israel là vô ơn. Dù họ đã được giải thoát khỏi kiếp nô lệ ở Ai Cập và đang được Chúa dưỡng nuôi trong sa mạc trên đường đến miền đất tuyệt vời, họ vẫn than trách về những khó khăn hiện tại: hành trình vất vả, manna thì đơn điệu. Người Kitô hữu chúng ta cũng vậy: dù đã có các bí tích và niềm hy vọng lớn lao được chia sẻ sự sống đời đời với Thiên Chúa, ta vẫn dễ buông theo thói phàn nàn vì những khó chịu trước mắt: tôi cần nhiều tiền hơn, sức khỏe tốt hơn, một hoàn cảnh chính trị khác, v.v. Tất cả những điều này đều bắt nguồn từ việc thiếu cái nhìn toàn diện, không thấy được bức tranh lớn và sự nhân lành của Thiên Chúa đối với ta từ viễn tượng vĩnh cửu. 

Hình phạt mà Thiên Chúa giáng xuống là sai những rắn lửa đến giữa họ: saraph nghĩa là “cháy bỏng,” giống như các thiên thần rực lửa vây quanh Thiên Chúa và hát ngợi khen Ngài, tức các seraphim. Ta không biết chắc vì sao chúng được gọi là saraph—có lẽ vì vết cắn của chúng bỏng rát, hoặc có lẽ do màu sắc. Dù thế nào đi nữa, chúng nhắc nhớ ta về con rắn trong Vườn Địa Đàng và sức mạnh của sự dữ. Khi ta than trách, ta đánh mất sự bảo vệ của Thiên Chúa và phơi bày mình trước quyền lực của ác thần. 

Dân đã ăn năn, và ông Môsê làm một con rắn bằng đồng treo trên cột, để ai nhìn lên đó thì được chữa lành. Đồng là kim loại sáng lấp lánh, có thể trông giống như ngọn lửa khi ánh mặt trời chiếu vào. Dân nhìn lên hình ảnh chính sự khốn khổ của mình, và hành động ấy lại trở thành ơn cứu độ cho họ. Chúng ta sẽ bàn thêm về nghịch lý này trong phần chú giải Tin Mừng. 

Con rắn đồng mà Môsê làm sau này lại trở thành đối tượng của sự thờ ngẫu tượng và được nhắc đến trong sách Các Vua quyển thứ 2 chương 18:4. -- Dr. John Bergsma, The Word of the Lord: Reflections on the Mass Readings for Solemnities and Feasts