Hai con đường, hai hướng đi -- Chúa nhật thứ XXVI Mùa Thường niên, năm C

Con đã nhận phần phước của con rồi ; còn La-da-rô suốt một đời chịu toàn những bất hạnh. Bây giờ, La-da-rô được an ủi nơi đây, còn con thì phải chịu khốn khổ. -- Luca 16:19-31

Điểm then chốt nằm ở câu cuối cùng. Nếu bạn không muốn ăn năn sám hối và tin vào Chúa, bởi vì điều đó có nghĩa là ta phải thay đổi lối sống tội lỗi của mình; nếu bạn quá cứng lòng và ích kỷ đến nỗi không chịu lắng nghe những mạc khải khác của Thiên Chúa, đặc biệt là Môsê và tất cả các ngôn sứ – những người đều nói cùng một điều (và ta có thể thêm vào đó một ngôn sứ khác trong chúng ta: chính là lương tâm sâu thẳm nhất của minh) – thì bạn cũng sẽ không chịu nghe ngay cả Đấng đã thực sự từ cõi chết sống lại. Đấng đang kể dụ ngôn này chính là Đấng mà dụ ngôn muốn nói đến; chính Chúa Giêsu sẽ từ cõi chết sống lại, nhưng Ngài vẫn bị phớt lờ, từ chối, và không vâng phục. 

 Câu cuối đó đặt ra câu hỏi: Sao ta lại có thể ngu dại đến thế? Chúa Giêsu đã làm nhiều phép lạ, nhưng một số người chứng kiến vẫn không tin Ngài. Thậm chí có những người Pharisêu còn tố cáo Ngài dùng quyền lực ma quỷ để làm phép lạ. Chưa từng có ai làm nhiều phép lạ như thế, và cũng chưa từng có ai từ cõi chết sống lại; nhưng Chúa Giêsu đã làm, vậy mà người ta vẫn không tin vào Ngài.

Thánh Phaolô nói trong thư của ngài là vẫn còn năm trăm người ở Giêrusalem đã thấy Đức Giêsu phục sinh, nên bất cứ ai nghi ngờ Người thực sự đã sống lại có thể đến đó để phỏng vấn họ (1 Cr 15,6). Đó là những nhân chứng tận mắt nhìn thấy Chúa Giêsu phục sinh, và họ chẳng được lợi gì khi nói dối, trái lại họ mất tất cả khi tuyên xưng đức tin vào Đức Kitô giữa một nền văn hóa sợ Ngài, hận thù và khước từ Ngài. Điều đó đúng cả với giới cầm quyền Rôma lẫn những nhà lãnh đạo Do thái giáo.

Với bằng chứng cụ thể và mạnh mẽ như thế, tại sao người ta vẫn không tin? Và bằng chứng ấy ngày nay ai cũng biết, vậy tại sao nhiều người vẫn từ chối tin?

Câu trả lời rõ ràng không phải vì thiếu bằng chứng. Câu trả lời là: họ không muốn tin. Vấn đề không phải là có xung đột giữa lý trí và đức tin, hay giữa khoa học và tôn giáo. “Cuộc chiến” đó hoàn toàn là hư cấu. Vì không có nạn nhân chiến tranh nào cả. Trong suốt lịch sử nhân loại, chưa có một tín điều nào của Kitô giáo bị bác bỏ bởi một phát minh khoa học nào. Vậy tại sao sách giáo khoa vẫn nói về “cuộc chiến” giả tạo ấy như thể nó là chìa khóa của lịch sử hiện đại? Tại sao những kẻ không tin lại không nhìn vào bằng chứng?

Bởi vì họ không muốn vâng phục sự thật. Sự thật đòi hỏi chúng ta đáp trả. Nếu Đức Giêsu thực sự đã sống lại từ cõi chết, thì Ngài chính là Thiên Chúa và có thẩm quyền tuyệt đối trên đời sống chúng ta – toàn bộ đời sống, kể cả ba thứ mà chúng ta tôn thờ như thần linh: sắc, tiền, tài – tức là cái gọi là “tự chủ”, hay tự do muốn làm gì thì làm với đời mình, như thể chúng ta có quyền trên Thiên Chúa thay vì Thiên Chúa có quyền trên chúng ta.

Đó chính là câu trả lời Chúa Giêsu đưa ra ở cuối dụ ngôn người phú hộ và anh Ladarô nghèo khó: “Nếu họ không nghe Môsê và các ngôn sứ, thì dù có ai từ cõi chết sống lại, họ cũng chẳng tin đâu.”

Tất cả các ngôn sứ của Thiên Chúa, bắt đầu từ Môsê, xuyên suốt Cựu Ước và kết thúc nơi Đức Giêsu, đều cảnh cáo chúng ta cùng một điều: họ không cho phép ta tự phong mình làm Chúa, làm chủ đời mình; không cho ta lặp lại tội của Ađam và Evà trong vườn Địa Đàng, tức là bất tuân thánh ý Thiên Chúa vì nghi ngờ Ngài – nghi ngờ quyền năng Ngài thi hành luật, nghi ngờ sự khôn ngoan của Ngài biết điều gì thực sự tốt nhất cho ta, và nhất là nghi ngờ tình yêu vô vị lợi của Ngài khi đòi hỏi ta vâng phục luật Ngài, như thể việc vâng phục đó chỉ để ích lợi cho Ngài chứ không phải cho chúng ta, như thể Ngài là một ông chủ nô lệ chứ không phải là một người Cha đầy yêu thương.

Ngày nay, ít nhiều thì trong tiềm thức, ta vẫn nghĩ theo cách đó; ta bị lừa bởi quảng cáo khéo léo của ma quỷ rằng sự thánh thiện là gánh nặng, còn tội lỗi mới vui, rằng các thánh là kẻ yếu đuối.

Hãy thật sự tự do. Hãy tự suy nghĩ. Đừng bị lừa bởi quảng cáo cổ xưa nhất mà ma quỷ đã phát minh trong Vườn Địa Đàng. Đừng tin vào lòng tham, dục vọng, và kiêu ngạo của chính mình. Hãy tin vào thánh ý Thiên Chúa. Sau cùng, ai mới thật sự là Cha của bạn? Bạn cầu nguyện “Lạy Cha chúng con” cùng với ai? Chính Ngài là Đấng đã trao nộp Mình và Máu Con Một Ngài cho bạn, để cứu độ bạn.

Khi còn sống ở đời này, thực tế dường như là bằng chứng thiên về quảng cáo của ma quỷ, vì chẳng có tỉ lệ gì giữa sự đạo đức và sự giàu có. Dụ ngôn của Chúa Giêsu rất thực tế: trong đời này, người hiền lành thường như thua thiệt giống Ladarô, còn kẻ ác thì lại như thắng thế giống người phú hộ ích kỷ. Nhưng sự bất công đó chỉ là tạm thời; còn công lý của đời sau thì vĩnh cửu.

Nhưng ngay trong đời này cũng có quá nhiều bằng chứng cho thấy quảng cáo của ma quỷ là dối trá. Những kẻ giàu có, nổi tiếng và quyền lực thường tự sát nhiều hơn những người nghèo. Các thánh vĩ đại thì hạnh phúc hơn những tội nhân lớn. Hãy gặp gỡ giới tinh hoa Hollywood, hay những kẻ cầm đầu các tập đoàn buôn ma túy, buôn người. Rồi hãy đến thăm các Nữ tu Thừa sai Bác ái của Mẹ Têrêsa. Hãy nhìn bằng chứng. 

Hãy là người sống theo thực tế. Hãy thực dụng. Hãy kiểm chứng các “quảng cáo”. Một bên, đây là lối sống bạn có thể đạt được nếu bạn đủ khôn khéo để thỏa mãn lòng tham, dục vọng, và kiêu ngạo của mình. Còn bên kia, đây là Đức Giêsu và các thánh của Người, những người sống tinh thần siêu thoát khỏi lòng tham và của cải, ngay cả khi họ giàu có; những người sống trong tình yêu chứ không phải dục vọng; những người sống trong khiêm nhường vui tươi, quên mình, chứ không phải trong kiêu căng, tự đề cao bản thân. Hai lối sống, hai con đường, hai hướng đi. Mà mục đích của con đường là đưa bạn đến một nơi nào đó. Vậy hai con đường này đưa đến đâu? Như Chúa Giêsu nói trong dụ ngôn, có một vực thẳm lớn ngăn cách giữa hai đích đến. Bạn đang đi trên con đường nào? Nó sẽ đưa bạn về đâu? -- Dr. Peter Kreeft, Food for the Soul: Reflections on the Mass Readings (Cycle C)