Catholic guilt / cảm giác tội lỗi của người Công giáo từ đâu đến?

Một hôm có bạn nêu ra vấn đề "Catholic guilt" / cảm giác tội lỗi của người Công giáo làm mình nhớ đến một câu chuyện của bản thân giúp mình hiểu Catholic guilt.

Câu chuyện là Ad có lần bị ho rất nặng, ho liên lỉ. Cuối cùng thử đi khám dị ứng. Bác sĩ tìm không ra dị ứng nào; bác sĩ đoán nguyên do và bảo vì mình ăn quá nhiều nhưng lại nói thầm với y tá giúp việc và mình nghe được.

Mình không mắc chứng ăn quá nhiều (thực sự khi còn bé nhớ ông thuốc ta nói biếng ăn biếng ngủ) nhưng có lẽ vì thức ăn người Việt không đủ cho mình khi bước vào những năm tuổi teen và bị chứng trào ngược bao tử từ khi còn rất trẻ.

Mỗi khi nhớ lại câu chuyện mình cảm thấy xấu hổ (giống như Catholic guilt) vì bác sĩ nghĩ vậy về mình. Nhưng giả sử bác sĩ ấy là mẹ của mình, mẹ sẽ nói: "Tội nghiệp con tôi, lớn lên ăn không đủ chất nên sinh ra chứng này", mình sẽ không xấu hổ mà cảm thấy được hiểu, được tôn trọng.

Cảm giác tội lỗi của Catholic guilt là biết tội mà chưa biết đủ về tình yêu của Chúa, mạnh mẽ như người cha và ân cần, dịu dàng như người mẹ.

Khi người Công giáo đi xưng tội và ý thức được tình yêu và lòng thương xót của Chúa, người ấy sẽ cảm thấy chút xấu hổ, nhưng cũng tràn ngập lòng biết ơn vì Chúa hiểu biết sự yếu đuối của ta và không chê ta bao giờ. Vì Chúa có thể biến ta thành người đạo đức tốt lành trong tích tắc với quyền năng của Ngài. Nhưng cách nào đó, Chúa biết rằng chúng ta cần nhân đức khiêm nhường hơn tất cả; nhân đức khiêm nhường giữ chúng ta trong một mối tương quan đúng đắn giữa Thiên Chúa và thụ tạo. Đức tin giúp chúng ta biết Chúa đã yêu thương tôi đến nỗi đã hiến mạng để tôi được tinh tuyền, trong sạch, biết mình quý giá thế nào đối với Thiên Chúa.

Thiết nghĩ điều này cũng quan trọng: ta phải biết có một sự khác biệt thường bị nhẫm lẫn giữa "Catholic guilt" -- cảm giác tội lỗi của một người bình thường và scrupulosity - được dùng để chỉ một dạng rối loạn lo âu liên quan đến sự tội lỗi thái quá. Cảm giác tội lỗi không luôn là điều tệ vì nó có thể giúp chúng ta ý thức về lỗi lầm nào đó ta đã làm chứ không bỏ qua để tìm cách thay đổi bản thân. Nhưng dù là Catholic guilt hay rối loạn lo âu về tội thái quá, biết đến tình yêu và lòng thương xót của Chúa là nền tảng cần thiết để có thể tiến bước.