Tại sao chúng ta cầu nguyện, ăn chay và bố thí trong Mùa Chay

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca (Luca 4:1-13)

Sau khi chịu phép rửa, Đức Giê-su được đầy Thánh Thần, từ sông Gio-đan trở về. Suốt bốn mươi ngày, Người được Thánh Thần dẫn đi trong hoang địa và chịu quỷ cám dỗ. Trong những ngày ấy, Người không ăn gì cả, và khi hết thời gian đó, thì Người thấy đói. Bấy giờ, quỷ nói với Người: “Nếu ông là Con Thiên Chúa thì truyền cho hòn đá này hoá bánh đi!” Nhưng Đức Giê-su đáp lại: “Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh.”...

------

Những cám dỗ này có phải là một thử thách thực sự cho Chúa Giê-su không? Tôi nghĩ là có, theo nghĩa trong bản tính nhân loại của Ngài, Chúa Giê-su có một khao khát tự nhiên để bày tỏ danh tính thật của mình, để mọi người tin Ngài là Con Thiên Chúa.

Nếu họ thấy Ngài lơ lửng trên không trung trên Núi Đền Thờ, họ sẽ tin. Họ sẽ nói rõ ràng, đây chính là Con Thiên Chúa, rõ ràng người này có quyền năng từ Thiên Chúa. Nhưng khi Ngài bị treo trên thập giá trên đồi Can-vê, đó không phải là điều họ nói. Lúc đó, họ sẽ nói: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy xuống khỏi thập giá đi!" cách cơ bản, đó chính là lời cám dỗ của Satan trong tường thuật này: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy chứng minh điều đó đi.” Vậy chuyện gì đang diễn ra?

Trong từng mỗi cám dỗ, điều Chúa Giê-su đang làm trong hoang địa là Ngài chịu đựng những cám dỗ của Ađam đã trải qua và vượt thắng chúng. Khi Ađam đã thất bại trước dục vọng của xác thịt, Chúa Giê-su đã chiến thắng nó; khi Ađam đã gục ngã trước dục vọng của đôi mắt, thì Chúa Giê-su chiến thắng nó; khi Ađam kiêu ngạo, Chúa Giê-su đã khiêm nhường và vâng phục thánh ý Chúa Cha. Vậy nên, Ngài là Ađam mới, đang gỡ bỏ những hậu quả của sự sa ngã của Ađam cũ.

Và nếu bạn muốn hiểu thêm về điều này, hãy đọc Lu-ca chương 4, câu 1, câu chuyện về cám dỗ bắt đầu ngay sau Luca chương 3 câu 38, khi Luca kết thúc của gia phả Chúa Giê-su. Gia phả của Chúa Giê-su trong Phúc âm thánh Lu-ca không giống như của Mát-thêu. Mát-thêu bắt đầu với Áp-ra-ham và Đa-vít, rồi đi xuống đến Giu-se. Thay vì vậy, gia phả của Lu-ca bắt đầu với Giu-se và đi ngược về tận đến A-đam. Vậy nên, từ cuối cùng trước khi bắt đầu trình thuật về cám dỗ trong Phúc Âm Lu-ca là “con của Ađam, Ađam là con Thiên Chúa.”

Thánh sử Luca vừa nhắc đến Ađam, và giờ đây Chúa Giê-su đi vào hoang địa để chịu ba cơn cám dỗ, gánh chịu những cơn cám dỗ mà Ađam đã gặp phải, và cho thấy rằng Ngài đã chiến thắng. Đó là điều đang diễn ra trong những cơn cám dỗ của Chúa Giê-su trong hoang địa.

Điều xảy ra trong Mùa Chay, là chúng ta cũng phải lặp lại những cơn cám dỗ của Chúa Giê-su, nơi chính bản thân mình. Cũng như Chúa Giê-su đã trải qua 40 ngày trong hoang địa, chúng ta cũng bước vào.

Trong thời gian này, chúng ta được mời gọi làm ba việc: cầu nguyện cách chăm chỉ hơn, ăn chay nghiêm túc hơn, và bố thí nhiều hơn. Đó là lý do bài đọc của Thứ Tư Lễ Tro trích từ Mát-thêu chương 6:

- Khi cầu nguyện, hãy cầu nguyện cách kín đáo;
- Khi ăn chay – không là nếu anh em ăn chay – mà là khi anh em ăn chay, đừng cho mọi người biết;
- Khi bố thí, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy.

Ba lời khuyên mà Chúa Giê-su đưa ra trong Bài Giảng trên Núi và trong bài đọc của Thứ Tư Lễ Tro liên kết chặt chẽ với ba cơn cám dỗ.

Vậy làm thế nào để chúng ta chiến thắng dục vọng xác thịt? Làm thế nào để chúng ta chống lại sự ham muốn khoái lạc của thân xác? Bằng cách chế ngự nó, bằng việc hãm mình ép xác, bằng cách tự nguyện thực hành việc ăn chay. Điều này rất quan trọng.

Chúa Giê-su giả định rằng các môn đệ của Ngài sẽ ăn chay, và Giáo Hội không chỉ kêu gọi chúng ta kiêng thịt vào các ngày thứ Sáu trong Mùa Chay, mà còn đọc lại lời Chúa Giê-su kêu gọi chúng ta ăn chay.

Ngày duy nhất mà chúng ta buộc phải ăn chay là Thứ Sáu Tuần Thánh, nhưng theo truyền thống từ xa xưa, Mùa Chay là một mùa của việc ăn chay. Vậy nên, dù bạn có ăn chay hay không trong suốt cả năm, trong Mùa Chay, việc đó cần được nâng cao cần có một cam kết rõ ràng về việc ăn chay. Không phải vì thức ăn là xấu, mà vì nó tốt, nhưng chúng ta quá bám víu vào nó.

Và để gầy dựng nhân đức tiết độ, thoát khỏi dục vọng của xác thịt, chúng ta ăn chay. Cũng như vậy, với dục vọng của con mắt. Nếu bạn có sự ham muốn không đúng đắn với của cải vật chất, hãy bố thí, hãy làm việc bác ái và bố thí trong Mùa Chay, không chỉ vào dịp Giáng Sinh mà cả trong Mùa Chay, để rèn luyện nhân đức từ bỏ của cải vật chất.

Cuối cùng, cầu nguyện giúp chúng ta gầy dựng nhân đức khiêm nhường. Bạn có kiêu ngạo không? Bạn có yêu bản thân mình thái quá không? Nếu bạn là con người, thì câu trả lời chắc chắn sẽ là "có". Vậy thì hãy cầu nguyện, gia tăng việc cầu nguyện, bởi vì trong cầu nguyện, chúng ta lớn lên trong sự khiêm nhường.

Đặc biệt, nếu bạn cố gắng cầu nguyện lâu hơn, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra mình không biết phải làm gì. Dù ta có giỏi giang đến đâu nữa, thì trong lúc cầu nguyện, ta cũng chỉ giống như đứa trẻ sắp chìm trong hồ bơi cần Thiên Chúa thương giúp. Vì vậy, chúng ta cần phát triển nhân đức khiêm nhường, nhận ra rằng cầu nguyện là một ân sủng và chúng ta cần Chúa giúp đỡ để phát triển đời sống cầu nguyện.

Ba thực hành thiêng liêng truyền thống của Mùa Chay là: cầu nguyện, ăn chay, và bố thí. Vậy nên, đừng chỉ biến Mùa Chay thành thời gian để giảm cân hay kiêng ăn sô cô la. Chúa Giê-su không đến trần gian để chúng ta kiêng ăn sô cô la trong 40 ngày mỗi năm. Ngài đến để giúp chúng ta có thể vượt thắng ba xu hướng xấu của dục vọng, đã chiến thắng, và ban cho chúng ta ân sủng cũng như sức mạnh để làm điều tương tự. Đồng thời dạy chúng ta những phương pháp thực tiễn để đạt được điều đó: cầu nguyện, ăn chay, và bố thí hoặc làm việc bác ái.

Nếu bạn sống đời tu trì hoặc sống đời thánh hiến, bạn sẽ thực hành điều này một cách triệt để qua ba lời khấn: khó nghèo, khiết tịnh và vâng phục.